Mobil Terimler Sözlüğü

[Dostyurdu]

1G:
Birinci Kuşak analog mobil telefon kuşağının kısaltması. Kökeni 19. yy'a kadar giden ilk kuşak sistemlerden bazıları halen ABD'de kullanımda.

2G:
İkinci kuşak mobil iletişim teknolojilerine verilen kısaltma. Dünyanın farklı yerlerinde farklı sistemler içermesine karşın ikinci kuşağa dahil olan GSM global anlamda hakim durumda.

2.5G:
GSM ikinci faz. GSM'in HSCSD ve GPRS'i kapsayan geliştirilmiş versiyonu.

3G:
Üçüncü kuşak mobil iletişim teknolojilerine verilen kısaltma. Bu kuşağa ait cihaz ve ağlar IMT-2000 adıyla anılan bir standartı kullanıyor. UMTS bu ailenin en bilinen üyesi.


Airtime:
Abonenin cep telefonunu ile iletişim kurarken harcadığı zaman.

AMR (Adaptive Multi Rate):
Uyarlanabilir Birden Çok Hız. Konuşma frekanslarını etkin bir şekilde paketlemeye odaklanan bir ses kodlama dosya biçimi.

ASR (Autuomatic Speech Recognition):
İnsan sesini otomatik olarak algılayıp komutlara dönüştüren sistemler. Sesli yanıt sistemlerinde kullanıcıya kolaylık sağlamak amacıyla kullanılmaktadır.


Battery:
Batarya. Kablosuz telefonların güç kaynağı. Kablosuz telefonlar ve iletişim cihazlarında, nikel kadmiyum, nikel metal hidrid ve lityum iyon gibi, yeniden şarj edilebilir bataryalar kullanılır.

Baz İstasyonu:
Bir mobil telefon sisteminde yer alan radyo istasyonu.

Bitmap:
Bir görüntü alanını ve her bir pikselin rengini belirler. GIF ve JPEG, bitmap içeren grafik görüntü dosya tipine iyi birer örnektir.

Bluetooth:
Farklı cihazların kısa mesafeler içinde bir ağ oluşturmasına imkan veren kablosuz radyo teknolojisi. Taşınabilir kablosuz cihazlar arasında kolay veri iletimi sağlayan teknoloji, yaklaşık 10 metrelik bir menzile sahip. Yeni çıkan bazı telefonlarda bu menzil 100 metreye kadar çıkmaktadır.

Bookmark:
Yer imi. Web yada wap sayfalarında sık ziyaret ettiğiniz yerleri özel bir listeye ekleyip daha sonra hızlı erişmenizi sağlamak.


Call Barring:
Telefonunı tüm yapılan aramalara veya belirli aramalara kapatıp açılabilmesi.

Call center:
Çağrı merkezi. Müşterilerden gelen çağrılarla birlikte diğer çağrıların da bilgisayar otomasyonu yardımıyla yönetildiği merkez.

Call Divert:
Çağrı yönlendirme. Gelen çağrıların daha önceden belirlenmiş numaralara veya telesekretere yönlendirilmesi özelliğidir.

Call Hold:
Çağrı Bekletme. Abonenin, konuştuğu aboneyi bekletmeye alarak başka bir çağrı yapabilmesi özelliğidir.

Caller ID (CLI):
Arayan kişinin numarası. Bu özelliği olan telefonlarda, arayan kişinin numarası ekranda gösterilir.

Call Timer:
Airtime'ın kullanım süresinin kümülatif olarak kaydedildiği servis. Cep telefonlarında bütün aramaların süresinin kaydedilmesi.

Cell :
Hücre. Ağ alanında ATM tipi anahtarlamada temel veri birimi olarak kullanılır. Modern cep telefonu ağlarının tamamı hücresel bir yapıya sahiptir. Her hücrenin ortasında bir baz istasyonu yer alır.

Cell Broadcast (Hücre Yayını):
Belirli bir coğrafi alandaki telefonlara ücretsiz mesaj gönderimi sağlayan mobil teknolojidir. Örnek 55.nci kanaldan Maç Yayınları

CIF:
Ortak Değişim Biçimi. CIF Kamera, küçük boyutlu bir telefondaki entegre kamera modülüdür. 352x288 piksel çözünürlüğünde fotoğraflar çeker. CIF Görüntüler hafızada görece daha az yer tutar ve telefonun ekranındaki görüntü kalitesi iyidir.

CSD (Circuit Switch Data):
Devre Anahtarlamalı veri aktarımı. 9600 bit/sn hızında devre anahtarlamalı veri iletimi. Nokia 3330, Ericsson T29, Siemens C45 gibi, GPRS özelliği olmayan WAP'lı telefonlar CSD ile WAP'a bağlanırlar.


Dual Band:
Çift Bant. İki farklı frekans boyunda sinyal alıp gönderme yapabilen telefonlara verilen spesifikasyon. Çift bantlı aygıtlar 900MHz ve 1800MHz frekanslarında çalışırlar. Üçüncü jenerasyonda yer alan UMTS'ye ait tek bir frekans olduğundan üçüncü jenerasyonda çift bantlı telefonlara gerek olmayacaktır.

Duplex Seperation:
Duplex Ayırım. İki mobil cihaz arasındaki iletişimde yer alan frekansların çift yönlü olarak (Downlink - Uplink) kullanılması. Telefonların Duplex olması aynı anda iki tarafında konuşabilmesine imkan verir. Walkie-talkie tipi telsiz aygıtları yarım-duplex veya simplex'tir.


EDGE (Enhanced Data Rates for GSM Evolution):
GSM Evrimi için Gelişmiş Veri Oranları. GSM faz2+ ağlar için yüksek hızlı veri transferinin yolunu açan bir spesifikasyon. EDGE getirdiği kodlama metodu sayesinde veri transfer hızı 14,400'den 48,000 bit/saniye'ye çıkmıştır.

EFR (Enhances Full Rate):
Gelişmiş Tam Oran. Hücresel sistemlerde ses kalitesini geliştirmeye yarayan bir teknoloji.


GHz:
1 milyar hertz. Alternatif akım veya elektromanyetik dalga frekans ölçüsü. Bilgisayarlarda işlemcinin saat hızını gösterir

GIF (Graphics Interchange Format):
Grafik dosyalarını sıkıştırmak amacıyla Compuserve tarafından yaratılmış bir grafik formatıdır. Web dökümanlarında sık sık kullanılır.

GPS (Global Positioning System):
Küresel Konumlandırma Sistemi. Dünya etrafında bir yörünge izleyen 24 uydu yoluyla dünya üzerindeki çok küçük şeylerin bile yerini belirlemeyi mümkün kılan sistem. Doğruluk derecesi 10 ile 100 m arasında bir farkla değişiyor.

GPRS (General Packet Radio Service):
Genel Paket Radyo Servisi. 2.5G'nin temelini oluşturan teknoloji. GPRS ile her an çevrimiçi olabilirsiniz. Veri şebekelerine sürekli bağlı kalabilir ve sık kullandığınız bilgi ve eğlence servislerini kullanabilirsiniz. Öncesiyle karşılaştırıldığında, gecikmesiz bağlantı ve yüksek veri akışı sağlayarak bilgi alımını daha da erişilebilir ve kullanışlı hale getirir. GPRS'in ilk temel kullanımı, WAP servisleri için taşıyıcı olmasıdır. GPRS teknolojisinde veriler 'paketler;' halinde gönderilir; bu, veri uygulamalarının dağınık doğasına uygun bir yöntemdir. GPRS, ayrıca CSD ve HSCSD kullanımına benzer bir şekilde PC uygulamaları için taşıyıcı olarak kullanılabilir.

GRX (GPRS Roaming Exchange):
GPRS Roaming değişimi

GSM (Global System for Mobile Communications):
Mobil İletişim için Küresel Sistem. Avrupa'da kullanılan 2G mobil iletişimin en bilinen adı. Önceleri ETSI'nin "Groupe Spéciale Mobile" isimli alt kuruluşunun ismini taşıyan GSM daha sonraları sistemin küresel bir çapa ulaşmasıyla yeni adıyla anılmaya başlandı. 900MHz, 1800MHz ve sadece ABD'de kullanılan 1900MHz'lik frekans boylarına sahip.


Handover:
Bir hücresel ağ içinde bir hücreden diğer hücreye geçiş. Telefon kullanımdayken bir hücreden diğerine geçiş sırasında bağlantı yeni hücreye devredilir.

Handsfree:
Cep telefonlarında da bulunan, cihazın megafonu kullanılarak konuşulmasına imkan veren teknoloji.

HSCSD (High Speed Circuit Switched Data):
Yüksek Hızlı Devre Switch'li Veri. Bir GSM ağında devre-switch'li verinin yüksek hızlı iletimini sağlayan bir transmisyon metodu. Özel terminaller gerektiren HSCSD, 14,400 bit/saniye hızla çalışan iki GSM kanalının toplam 28,800 bit/saniye hızda çalışmasını sağlayabilir.


IMEI (International Mobile Equipment Identity):
Cep telefonlarında *#06# tuşlarına basıldığında ekrana gelen 15 haneli olan cihazın uluslararası numarasının adıdır ve başka hiç bir cep telefonuna aynı numara verilemez. Telefona sim kart takıp görüşmeye başlayınca cihazın seri numarası operatör kayıtlarına yansır.

IMT-2000 (International Mobile Telephone Standart 2000):
Üçüncü jenerasyon için iletim methodlarının dahil olduğu standartlar bütünü.

Infrared:
bakınız IRDA

IrDA (Infra-red Data Association):
Kızılötesi ışık üzerinden çalışan kablosuz bir ağ konsepti. Cep telefonları, PDA'ler ve dizüstü sistemlerde kullanılıyor.

IP (Internet Protocol):
İnternet Protokolü. İnternet üzerinde veri transferi yapılmasını sağlayan protokol. Paket bazlı bir veri iletim yolu olan IP'de her bir paket İnternet üzerinde farklı yollar izleyebilir. İnternet'e bağlı her terminalin kendisine özel bir IP adresi bulunmak zorundadır.

ISDN (Integrated Services Digital Network):
Entegre Servisler Dijital Ağı. Sabit bir ağ üzerinde kullanılabilen bir dijital iletişim ağı. Telefon, faks ve İnternet erişimi gibi değişik amaçlarla kullanılabilir.

ITU (International Telecommunications Union):
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği. Cenevre'de kabul edilen iletişim standartlarının dünya çapında uygulanabilmesi için çalışan kuruluş. ETSI gibi diğer kuruluşlarla koordine biçimde çalışır.


JAVA:
Platformdan bağımsız programlama dili. Mobil Telefonlar için geliştirilen versiyonu da bulunmaktadır(j2ME) . Bu sayede başta oyunlar olmak üzere, java ile geliştirilmiş birçok uygulama uyumlu telefonlara indirilebilmektedir.

JPEG (Joint Photographic Experts Group):
Bazı sıkıştırma özellikleri seçilerek yaratılan grafik formatı.


Kızılötesi:
Bkz. IrDA

Konum Tabanlı Servisler:
Cep telefonu kullanıcılarının "neredeyim?" , "yakınımda neler var?" ve "oraya nasıl ulaşırım?" sorularına, coğrafi konum bilgisini kullanıp en uygun cevaplar sunan servislerdir.
(Örn: En yakın hastane, haritada göster gibi)


LAN (Local Area Network):
Yerel Alan Ağı.

LINK:
Internet'te, bir kelime, resim veya bilgiden bir başkasına yapılan bağlantı. İletişimde, alıcı ve verici arasındaki bir devre veya iletim yolu ile bunlara ilişkin ekipmanları içeren kanal. Internet' te gezilen sayfaların içersinden bir diğer sayfa ya da siteye geçiş, yönlendirme.


Mhz (Megahertz):
1 milyon hertz.

MMS ( Multimedia Messaging Service):
Çokluortam Mesaj Servisi. GSM'de bulunan SMS servisinin ses ve resimlerle desteklenerek geliştirilmiş hali.

MPEG (Motion Picture Experts Group):
1988 de kurulan ve ISO'nun himayesinde çalışan, video ve sayısal ses sıkıştırma standartlarını geliştiren grup.

MSC (Mobile switching centre):
GSM sistemi hücrelerin gruplaşmasından oluşur. Her bir grup hücrede bulunan 1 santral ve 1 baz istasyon kontrolorü bulunur. Bu kontrol merkezine MSC adı verilir.

Multimedia:
Metin, ses ve video'nun birleşimi için kullanılır

MVPN (Mobile Virtual Private Network):
Mevcut GSM operatörünün sağladığı GPRS hizmeti kullanılarak, şirket veya özel ağlara erişilme.


OLED(Organic Light Emitting Diode):
Organik Işık Yayan Diyot. Bu teknoloji ile son yıllarda geliştirilen ve özellikle cep telefonu ve dijital fotoğraf makinesi gibi cihazların ekranlarında kullanılan bir yenilik. Normal LCD ekranların aksine oldukça düşük enerji tüketen (2-10 V), klasik ekranlara göre daha az yer kaplayan ve yaklaşık 160 derecelik bir görüş açısı sağlayan bu yeni teknolojiyi, kısa vadede birçok cihazda görebileceğiz.

OTA (Over the air acitivitation):
Operatörlerin verileri terminallere ve uzak bölgelere şebeke üzerinden aktarmasına olanak tanıyan teknoloji.


PDA (Personal Digital Assistant):
Kişisel Dijital Asistan. Avuçiçi bilgisayar olarak da bilinen bu cihazlar küçük, kompakt bir yapıda, dokunmaya hassas bir ekrana sahip, klavyesiz, veri girişi için özel bir kalem kullanılan bir sistem..

PIN Kodu (Personal Identification Number):
Kişisel Kimlik Numarası Kablosuz cihazlar kapsamında PIN, bir aramayı veya veri iletimini tamamlamak için SIM kartla birlikte kullanılan bir koddur.

Piksel:
Bir bilgisayar ekranında veya görüntüsünde programlanabilen temel renk birimi. Fiziksel değil mantıksal bir birimdir. Bir pikselin boyutu, ekranın ayarladığınız çözünürlüğüne bağlıdır.

PSTN (Public Switched Telephone Network):
Dünyadaki çeşitli telefon ağlarını ve servislerini gösterir.


RAM (Random Access Memory):
Rastgele erişimli bellek. İşlemci tarafından okunup yazılabilen, üzerinde bilgilerin geçici olarak tutulduğu bellek.

Roaming:
Dolaşım. Yabancı bir ağ içinde yapılan aramaları tanımlayan terim. Mobil telefon operatörlerinin kullanıcılarına, anlaşmalı oldukları diğer operatörlerin kapsama alanlarında hizmet vermesi. Dolaşımın sadece ülkeler arasında olması gerekmez, yakın gelecekte aynı ülkede GSM ve UMTS ağları içinde de dolaşım uygulaması yapılabilir.


SIM (Subscriber Identity Module):
Abone Kimlik Modülü. Cep telefonlarında kimlik belirleme çipini taşıyan kart. Abonenin telefon numarası, ağda kimlik belirleme için şifreli bir algoritma, PIN ve abonenin telefon defterini içerir. Üçüncü jenerasyon UMTS ağlarda yerini USIM adlı yeni bir teknolojiye bırakacak.

Smartphone:
Akıllı Telefon. Hem PDA hemde cep telefonu olarak kullanılan cihazlara verilen isim.

SMS (Short Message Service):
Kısa Mesaj Servisi. GSM ağı içinde mesaj servisi. 160 karakter uzunluğunda mesajlar cep telefonları arasında alınıp, gönderilebilir.

SMSCB (SMS Cell Broadcast):
Sms Yayını

Speed Dialing:
Hızlı Arama. One touch dialing (tek tuş arama) diye de bilinen, önceden numaralara atanmış kişilerin tek tuşla aranmasını sağlayan teknoloji.

SSL (Secure Sockets Layer):
Ağ üzerindeki mesaj iletişiminin güvenliğinin yönetimi için Netscape tarafından oluşturulmuş bir program katmanı.

Streaming:
Eşzamanlı. Dijital ses ve videonun İnternet üzerinden iletimini tanımlayan terim. Ses ve video kullanıcıya bir veri akışı halinde sunulur.

Symbian:
PC'de kullanılan Microsoft Windows gibi, Symbian da mobil cihazlarda kullanılan bir işletim sistemidir. Symbian tarafından belirlenen standartlar, farklı cihazların bilgileri kolayca paylaşmasını sağlar.

SyncML:
Senkronizasyon Uygulaması. kişisel bilgileri içeren ağdaki bir sunucuyla kişisel bilgileri (rehber, yapılacaklar ve ajanda kaydı girişleri) senkronize etmenize olanak tanıyan bir yazılım uygulamasıdır.SyncML, farklı şebekeler üzerinden farklı türlerdeki cihazların ve uygulamaların veri senkronize etmelerine olanak tanıyan bir teknolojidir. SyncML, senkronize edilebilen veri türlerini ve cihazların birbirleriyle iletişim yöntemlerini tanımlayan bir iletişim kuralıdır.

Standby Time (Bekleme süresi):
Kablosuz bir telefonun veya Communicator'ün tamamen dolması, açılması ve arama veya veri iletmeye hazır olması için gereken süre. Bekleme süresi, önceleri yalnızca saat ve dakika cinsinden belirtilirken yeni modellerde günlerle ifade edilebilmektedir.


Talk time (Konuşma süresi):
Kablosuz bir aracın, batarya gücünü tüketmeden önce, belirli bir iletim işleminde kullanıldığı süre (telefon görüşmeleri, veri gönderme ve alma). Konuşma süresi, saat ve dakika cinsinden ifade edilir ve iletim daha fazla güç gerektirdiği için bekleme süresinden daha kısadır.

Tri-Band:
Cep telefonunun GSM 900, GSM 1800 ve GSM 1900 gibi üç farklı frekans bandında çalışabilmesi

Truesync:
Starfish tarafindan geliştirilen, mobil araçlarla, pclerde bulunan takvim, adres defteri, ajanda kullanımının senkronize edilmesini sağlayan teknoloji.


UMTS (Universal Mobile Telecommunications System):
Evrensel Mobil İletişim Sistemi. Üçüncü kuşakta IMT-2000 ailesinin en çok bilinen ve gelecek vaadeden üyesi. TD-CDMA ve W-CDMA transmisyon metodlarını kullanan UMTS ağlar multimedya uygulamaları ceplere taşıyacak yüksek hızlı veri iletimini sağlayacak.

URL (Uniform Resource Locator):
Internetteki resmi adres sistemi.


VGA Kamera:
Video Grafik Düzeni (Video Graphics Array). En fazla 640 x 480 x 16 değeri için piksel özelliklerini destekler. Bu, fiili video standardıdır ve çok sayıda video modundan oluşur.

VMS (Video Messaging Service):
Video Mesaj Servisi. GSM ağlarında SMS'in video iletimine imkan verecek şekilde geliştirilmiş hali.

VPN (Virtual Private Network):
Sanal özel ağ. Herkese açık olan iletişim altyapısını kullanan özel bir veri ağıdır. Tünel protokolu ve çeşitli güvenlik prosedürleri ile izinsiz girişlere karşı korunur.

Voicemail:
Sesli Mesaj. Sesli olarak mesaj gönderip, alabileceğiniz mesaj servisidir.

VoIP (Voice over IP):
IP üzerinden Ses. IP ağları üzeriden ses iletimini tanımlayan terim. VoIP ses ve verinin aynı ağ altyapısı üzerinden iletimine imkan verir.


WAP (Wireless Application Protocol):
Kablosuz Uygulama Protokolü. Mobil cihazlardan İnternet erişimi sağlayan teknoloji. HTML dilini mobil cihazlarda kullanıma uygun WML diline çeviren WAP geçiş noktalarına mobil cihazlardan erişime dayanır. Mobil cihazlarda İnternet içeriğini çevirip, gösterecek bir tarayıcıya ihtiyaç duyulur.

Wi-Fi:
Wireless Fidelity. Kablosuz Ethernet Uyumluluk İttifakı (WECA) tarafından onaylanmış, WLAN'ların diğer WLAN sistemleri ile ortak çalışmasına imkan veren fiili bir standarttır. Wi-Fi terimi, bazen genel olarak WLAN'ı ifade etmek için kullanılmaktadır.
Bkz. W-LAN

W-LAN (Wireless Local Area Network):
Kablosuz yerel alan şebekesi (WLAN) dünyada giderek tanınan şebeke erişim teknolojisidir. Kullanıcıların, portatif bilgisayarlarını ve kablosuz cihazları ile evde veya kafeler, havaalanları ve oteller gibi (kamusal Erişim Bölgeleri veya "hot-spot" diye tabir edilen) kamu alanlarında kablosuz bir biçimde şebeke kaynaklarına erişmelerine imkan verir.

WML (Wireless Markup Language):
Kablosuz Biçimlendirme Dili. Kablosuz kullanım için en iyi duruma getirilmiş HTML gibi bir biçimlendirme dili.

WWW (World Wide Web):
Bir browser gibi istemci uygulamaları kullanılarak bağlanılan ve çeşitli servisler sunan, Internet sunucularının oluşturduğu büyük ağ.


XML (Extenden markup language):
Internet üzerinde bilgiyi paylaşabilmek için ortak bir bilgi formatı yaratma yolu. HTML diline benzer.