|
çarkıfelek
(fırıldakçiçeği)
: Çarkıfelekgillerden;
çiçekleri
tekerlek
biçiminde,
sarmaştığı
için duvar
kenarlarına
ve kameriyelere
ekilen bir
çeşit süs
bitkisidir.
Hekimlikte
yapraklarının
üst kısımları
kullanılır.
Faydası
: Çarpıntıyı
keser. Yüksek
tansiyonu
düşürür.
Spazmları
çözer. Uyku
verir
çavdarmahmuzu
(claviceps
purpurea)
: Çavdar
ve ona benzeyen
bitkilerin
çiçeklerinde
üreyen parazit
bir mantarın
kışı geçirmek
üzere aldığı
mukavemet
şeklidir.
10-35 milimetre
uzunluğunda,
2-5 milimete
genişliğindedir.
Dışı siyahımsı-mor;
içi pempemsi
veya morumsu
beyaz renktedir.
Tadı yoktur.
İçinde ergotin
denilen
zehirli
bir madde
vardır.
Ev ilaçlarında
kullanılmamalıdır.
Faydası
: Damarları
daraltıcı
özelliğinden
ötürü hekimlikte
kullanılır
çay (transtraemiaceae)
: Çaygillerden
bir ağaçcıktır.
Yapraklarında
tanen,
legumin,
esans ve
teofilin
vardır.
Tesirli
maddesi,
teindir.
Çay yaprakları
fermantasyondan
sonra kavrulursa
siyah, önce
kavrulursa
yeşil çay
elde edilir.
Faydası
: Aşırı
miktarda
olmamak
şartıyla
içilecek
olursa bedeni
ve zihni
yorgunluğu
giderir.
Sinirleri
uyarır.
Mide tembelliğini
giderir.
İdrar söktürür.
İshal ve
dizanteriyi
keser. Damar
kireçlenmesini
önler. Damar
sertliği,
kalp yetersizliği,
kan kanseri,
guatr, nefrit,
kolera ve
bağırsak
hastalıkarında
koruyucu
ve tedavi
edicidir.Haddinden
fazla içilecek
olursa çarpıntı,
göğüs anjini,
sinir bozukluğu,
baş ağrısı,
sıkıntı,
mide bulantısı,
el titremesi
ve uykusuzluğa
sebep verir.Şişmanlar,
kalp, sinir,
mide ve
karaciğer
hastaları,
romatizma
ve nikristen
şikayet
edenler,
böbreklerinde
kum veya
taş olanlar,
kabızlık
ve yüksek
tansiyondan
yakınanlar,
üremi veya
albüminüri
olanlar,
mümkün olduğu
kadar az
çay içmelidirler
çemen (çimen)
: Baklagiller
familyasından
sarımsı
beyaz çiçekli
20-40 santimetre
boyunda,
bir yıllık,
otsu bir
bitkidir.
Tohumlarında,
müsilaj,
uçucu ve
sabit yağ,
trigonellin
vardır.
Faydası
: Balgam
söktürür.
Göğsü yumuşatır.
Vücuda rahatlık
verir. Şehvet
artırır
çıfıtotu
(kokarsedefotu)
: Sedefotugillerden,
çayırlarda
ve hendek
kenarlarında
yetişen
zehirli
bir bitkidir.
Yaprakları
geniş, çiçekleri
küçük ve
sarı renklidir.
Çiçekleri
dallarının
dışına çıkmış
demetler
şeklindedir.
Keskin bir
kokusu vardır.
Acıdır.
Kullanırken,
tavsiye
edilen dozu
aşmamak
gerekir.
Faydası
: Kalp çarpıntılarını
giderir.
Mide ağrılarını
dindirir.
Zeytinyağı
ile kavrulduktan
sonra çıbanların
üstüne konulacak
olursa,
olgunlaştırır
çınarağacı
(platanus)
: Çınargiller
familyasından;
30 metreye
kadar boy
salan, gövdesi
kalın, uzun
ömürlü,
koyu gövdeli
bir ağaçtır.
Hekimlikte
kozalakları
ve yaprakları
kullanılır.
Birçok çeşidi
vardır.
Faydası
: Kadınlarda
görülen
beyaz akıntıyı
keser. Diş
ve vücut
ağrılarını
dindirir.
Saç kepeklerini
giderir
çiğdem (mahmurçiçeği)
: Zambakgiller
familyasından
türlü renklerde
çiçekler
açan zehirli
bir kır
bitkisidir.
Çiçekleri
Ağustos-Eylül
aylarında
açar. Rengi
sincabidir.
Hekimlikte
soğan kısmı,
çiçekleri
ve tohumu
kullanılır.
Etkili maddesi
'colcihine
alkoloidi'dir.
Birçok çeşidi
vardır.
Faydası
: İdrar
söktürür.
Kabızlığı
giderir.
Tavsiye
edilen dozdan
fazla kullanılmamalıdır
çilek (kocayemiş)
: Gülgillerden
sapları
sürüngen,
çiçekleri
beyaz bir
bitkidir.
Yemişi pembe
renkli olup,
kokuludur.
Birçok çeşidi
vardır.
Faydası
: Vücudu
kuvvetlendirir.
Hasta olmayı
önler. İdrar
söktürür
ve karında
biriken
suyu boşaltır.
Böbrek ve
mesane hastalıklarının
iyileşmesine
yardımcı
olur. Mide
ve bağırsak
tembelliğini
giderir.
Sinirleri
kuvvetlendirir.
Yüksek tansiyonu
düşürür.
Bağırsak
kurtlarını
döker. Safra
ifrazatını
arttırır
ve safra
taşlarının
dökülmesine
yardımcı
olur. Karaciğer
kifayetsizliğini
ve şişliğini
giderir.
Ateşi düşürür.
Dişdibi
taşlarını
eritir.
Cilde tazelik
ve güzellik
verir. Damar
sertliği,
mafsal iltihabı,
romatizma,
ve nikriste
de faydalıdır.
Şeker hastaları
da yiyebilir.
Midesi zayıf
olanlar
suyunu içmelidir.
Alerji yapabilir
çirişotu
(sarızambak)
: Zambakgillerden,
beyaz çiçekli
bir bitkidir.
Kökündeki
yumrulardan
çiriş yapılır.
Nisan -
Temmuz aylarında
çiçek açar.
Faydası
: Kadınlarda
görülen
beyaz akıntıyı
keser. Memeli
basuru tedavi
eder. Mafsal
ağrılarını
dindirir.
İdrar ve
adet kanı
söktürür.
Saçkıran
tedavisinde
de kullanılır
çitlembik
(celtis)
: Karaağaçgiller
familyasından;
70 kadar
türü olan
bir çeşit
sakız ağacının
meyvesidir.
Çitlembik
ağacının
meyveleri
mercimekten
az büyük
ve buruk
fıstık tadındadır.
Hekimlikte
meyvesi,
yaprakları,
tohumları
ve sakızı
kullanılır.
Faydası
: Ayak terlemelerini
keser. Yaraları
tedavi eder.
Böbrek kumlarının
dökülmesine
yardımcı
olur. Mide
ağrılarını
dindirir.
Öksürüğü
keser
çitsarmaşığı
(convolvulus
sepium)
: Uzun ömürlü,
1-5 metre
boyunda
sarılıcı
bir süs
bitkisidir.
Haziran
- eylül
aylarında
çiçek açar.
Kökü, oldukça
uzundur.
Yaprakları
gövde üzerinde
sarılmış
vaziyettedir.
Hekimlikte
kök ve yaprakları
kullanılır.
30 kadar
türü vardır.
Faydası
: Kabızlığı
giderir
çivitağacı
(indigo)
: Baklagiller
familyasından;
1,5 metre
kadar boyunda,
bodur ağaç
veya ağaçcıktır.
Afrika,
Asya, Amerika
ve Avusturalya'da
yetişir.
Çiçekleri
pembe ve
beyazdır.
Faydası
: Yapraklarından
çivit çıkarılır
çivitotu
(lsatis
tinctoria)
: Turpgiller
familyasından
1 metre
kadar boyunda,
çok yıllık
otsu bir
bitkidir.
Önasya ve
Avrupa'da
kireçli
ve taşlı
topraklarda
yetişir.
Çiçekleri
sarıdır.
Faydası
: Çivit
mavisi renginde
boya elde
edilir
çobançantası
(çobankesesi)
: Turpgillerden,
bir çeşit
yaban bitkisidir.
Meyveleri,
torbaya
benzer.
Yaprakları
rozet şeklinde
olup, demet
görünümündedir.
Çiçekleri
beyazdır.
Yaz aylarında
toplanıp,
kurutulur.
Faydası
: Böbrek
kum ve taşlarının
düşürülmesine
yardımcı
olur. Ağrıları
giderip,
vücuda rahatlık
verir. Burun
kanamalarını
durdurur
çoban düdüğü
(meyhaneciotu)
: Lohusagillerden,
nemli yerlerde
yetişen,
uzun ve
yeşil yapraklı
bir bitkidir.
Sapları
sivri, kısa
ve parlaktır.
Çiçekleri
de çana
benzer.
Hekimlikte
kökü kullanılır.
Faydası
: Kabızlığı
giderir
çoban püskülü
(ilex auifolium)
: Çobanpüskülügillerden;
hekimlikte
yaprakları
kullanılan
bir bitkidir.
300 kadar
türü vardır.
Faydası
: Ateşi
düşürür,
terletir
ve vücuda
rahatlık
verir
çöp-i çini
(smilax)
: Çinde
ve Hindistan'da
yetişen
Smilax China
adlı bitkinin
köklerinden
ve dışkabuklarından
ayrılmış
risomudur.
Faydası
: Ateşi
düşürür,
terletir
ve vücuda
rahatlık
verir
çöpleme
(boynuzotu)
: Düğünçiçeğigillerden
bir çeşit
bitkidir.
Birçok çeşidi
vardır.
Akçöpleme
denilen
çeşidi;
uzun yapraklı,
geniş ve
güzel çiçekli
zehirli
bir bitkidir.
Boyu 1-1,5
metre kadardır.
İçeriğinde
A ve B vitaminleri
vardır.
Hekimlikte,
kökü kullanılır.
Faydası
: Ağrıları
dindirir.
Yüksek tansiyonu
düşürür.
Ev ilaçlarında
kullanılırken,
tavsiye
edilen dozu
aşmamak
gerekir
çörekotu
(siyah susam)
: Düğünçiçeğigillerden;
susam iriliğinde
siyah tohumları
olan bir
çeşit bitkidir.
Güzel kokuludur.
Hamurişlerine
çeşni vermek
için kullanılır.
Yurdumuzda
12 türü
vardır.
Faydası
: İştah
açar. Vücuda
kuvvet ve
dinçlik
verir. Hazmı
kolaylaştırır.
Mide ve
bağırsak
gazlarını
söker. Koklanacak
olursa;
baş ağrısını
keser. Nezle
ve sara
hastalığında
tütsü yapılır.
Suyu ile
sivilcelere
pansuman
yapılır
çöven (sabunotu)
: Kökü ve
dalları,
suyu sabun
katılmış
gibi köpüren,
kir temizleyici
bir bitkidir.
Helvacılıkta,
ağdayı ağartmak
için de
kullanılır.
Kökü, büyük
ve kalındır.
Dışı, hafif
kırmızımtıraktır.
Çiçekleri;
pembe, beyaz
olup, salkım
şeklindedir.
Köklerin
dövülmesinden
çöven elde
edilir.
Faydası
: İdrar
söktürür.
Terletir,
ateşi düşürür.
Vücuda rahatlık
verir. Kusturur
ve balgam
söktürür.
Cilt hastalıklarında
da faydalanılır.
Temizleyici
olarak da
kullanılır
çuhaçiçeği
(baharçiçeği)
: Çuhaçiçeğigillerden;
sık çiçek
açan bir
süs bitkisidir.
Kökü kırmızı;
yaprakları
sarıdır.
Çiçekleri
ise; koyu
sarı renkte
olup, çuha
gibi kıvrıktır.
Faydası
: İdrar
ve balgam
söktürür.
Vücuda rahatlık
verir. Sinirleri
yatıştırır.
Rahat uyku
sağlar.
Yarımbaş
ağrılarını
dindirir
çürdükotu
(çördekotu)
: Dallı,
budaklı,
yaprakları
sivri ve
ayva biçiminde
bir çeşit
bitkidir.
Çiçekleri
mavi renkte
olup, dikenlidir.
Çiçeklerinin
tozu; sarı
veya sarımsıdır.
Tadı acıdır.
Faydası
: İdrar
söktürür.
Hazımsızlık
ve mide
zafiyetini
giderir.
Kulunç ağrılarını
keser. Zayıf
çocukların
gelişmesine
yardımcı
olur
centiyane
(yılanotu)
: Doğu Karadeniz
bölgesi
ve Uludağ'da
yetişen,
1 metre
kadar yükseklikte,
geniş yapraklı,
kalın köklü
bir bitkidir.
Kökü acıdır.
İçi sarı,
dışı esmerdir.
Hekimlikte,
kökü kullanılır.
Sarı ve
mavi türü
vardır.
Faydası
: İştah
artırır,
hazmı kolaylaştırır.
Ateşi düşürür,
vücuda kuvvet
verir. Mide
zafiyeti
ve ekşimesini
giderir.
Kansızlıkta
da faydalıdır
cevizağacı
(koz)
: Uzun ömürlü;
gövdesi
kalın, kerestesi
ve meyvesi
değerli
ulu bir
ağaçtır.
Yemişi nişastalı
ve yağlıdır.
Hekimlikte;
yaprakları,
meyvesinin
üzerindeki
yeşil kabukları
ve yağı
kullanılır.
Bir çok
çeşidi vardır.
Faydası
: Yaprakları
ve kabukları
ile hazırlanan
ilaçlar
kanı temizler,
kansızlığı
giderir.
İshal ve
dizanteriyi
keser. Verem
ve şeker
hastalığında
hem besleyici,
hem de tedavi
edicidir.
Kadınlarda
görülen
beyaz akıntıyı
keser. El
ve ayak
donuklarında,
deri çatlaklarında
faydalıdır.
Saç ve elleri
boyamakta
da kullanılır.
Çok kuvvetli
bir besin
olduğundan
fazla yememelk
gerekir.
Cevizyağı,
raşitizm
ve sıracada
faydalıdır.
Kabızlığı
giderir.
Bağırsak
solucanlarını
düşürür.
Derinin
yanmasını
önler
ciğerotu
(pulmonaria
officinalis)
: Nodangiller
familyasından;
10-15 santimetre
boyunda
çok yıllık,
otsu bir
bitkidir.
Çiçekleri;
önceleri
kırmızımtıraktır.
Sonradan
morumsu-maviye
dönüşür.
Gövdesi
dik ve tüylüdür.
İçeriğinde
tanen, müsilaj,
şekerler,
reçine ve
sabit yağ
vardır.
Yaprakları
kullanılır.
Faydası
: Göğsü
yumuşatır.
Öksürüğü
keser. Akciğer
hastalıklarında
faydalıdır.
İdrar söktürür
civanperçemi
(yaraotu)
: Bileşikgillerden;
çeşitli
türleri
olan bir
kır bitkisidir.
Kuru topraklarda,
yol kenarında
yetişir.
Yaprakları
uzun ve
parçalıdır.
Çiçekleri
beyaz ve
pembedir.
Kandil şeklinde
gruplaşmıştır.
Kokusu çok
güzeldir.
Hekimlikte
dal, yaprak
ve çiçekleri
kullanılır.
İçinde Achillein
denilen
acı bir
madde vardır.
Faydası
: Hazımsızlığı
ve kansızlığı
giderir.
Kanı temizler.
Balgam söktürür,
öksürüğü
keser. Sinirleri
ve vücudu
kuvvetlendirir.
Bağırsak
ve mide
gazlarını
giderir.
İshali keser.
Basur memelerini
tedavi eder.
Kızamık,
boğmaca,
raşitizm,
albasması,
aybaşı gecikmesi
ve kemik
hastalıklarında
faydalıdır.
İdrar söktürür.
Yaraları
iyileştirir
çadırkuşağı
(çadıruşağı)
: Maydanozgillerden;
özsuyu hekimlikte
kullanılan
bir bitkidir.
Böceklerin,
gövdesine
açtığı,
deliklerden
özsuyu sızar.
Zamk gibi
yapışkan
olan bu
maddeyle
yakı yapılır.
Faydası
: Kan ve
lenf damarlarını
genişletir.
Ağrıları
dindirir.
Müzmin ve
mikrobik
hastalıkların
tedavisinde
kullanılır
çakaleriği
(prunus
spinosa)
: Bir çeşit
eriktir.
Ağacı bodurdur.
Çiçekleri
beyazdır
ve yapraklarından
önce çıkar.
Meyvesi
yuvarlak
ve yeşildir.
Tadı buruktur.
Çiçekleri;
Mart ve
Nisan aylarında
toplanıp,
kurutulur.
Faydası
: İshali
keser, mide
ve bağırsakların
düzenli
çalışmasını
sağlar.
Ateşli hastaların
kalbini
kuvvetlendirir.
Terletir
ve vücutta
biriken
zehirli
maddelerin
atılmasını
sağlar.
Boğaz ve
bademcik
iltihaplarını
giderir.
Anne sütünü
artırır
çamağacı
(pinus)
: Birçok
çeşidi olan
bir ağaçtır.
Kozalakları
ilk yıl
kapalıdır.
İkinci yıl
açılıp,
kurur ve
ağacın dibine
düşer. İlaç
yapımında;
tomurcuğu,
palamutu,
kozalağı,
filizleri
ve çırası
kullanılır.
Faydası
: Balgam
söktürür.
Müzmin öksürüğü
keser. Kolay
doğum yapmayı
sağlar
çamfıstığı
(pinus pinea)
: Çam kozalaklarının
içinden
çıkarılır.
Kuvvetli
bir besindir.
Günde 2
çorba kaşığı
kadar (25
gram)'dan
fazla yenilmemelidir.
Faydası
: Bronşit,
verem, akciğer
hastalıklarının
çabuk iyileşmesine
yardımcı
olur. Cinsel
istekleri
artırır,
ruhi çöküntüyü
giderir.
Kalp hastalıklarında
da faydalıdır
|